تهیۀ نقشۀ ریسک وقوع آتش‌سوزی مناطق جنگلی با استفاده از روش رگرسیون انطباقی چندمتغیرۀ اسپیلاین (مطالعۀ موردی: استان گلستان)

جنگل‌ها از مهم‌ترین منابع طبیعی و اکولوژیکی در کرۀ زمین و از ارکان مهم توسعۀ پایدار در هر کشوری به‌حساب می‌آیند. آتش‌سوزی هر سال حدود 5500 هکتار از جنگل‌ها را در ایران از بین می‌برد. در این تحقیق با استفاده از داده‌های آتش‌سوزی سازمان جنگل‌ها در تلفیق با داده‌های سنجندۀ MODIS بین سال‌های 91 تا 96 نقاط آتش شناسایی شدند. ازآنجا که بیش از 75 درصد آتش‌سوزی‌ها در فصل گرم سال یعنی سه ماه تیر، مرداد و شهریور اتفاق افتاده بود، از داده‌های این سه ماه برای مدل‌سازی استفاده شد. پارامترهای مؤثر در وقوع آتش‌سوزی ارزیابی و پارامترهای وابسته حذف شدند. سپس دو روش رگرسیون چندگانۀ خطی و رگرسیون انطباقی چندمتغیرۀ اسپیلاین برای پیش‌بینی ریسک وقوع آتش‌سوزی بررسی شدند. برای ارزیابی از چند پارامتر مهم شامل جذر میانگین مربعات خطاها، ضریب تعیین R2، درصد برآورد درست نقاط آتش و غیرآتش و توزیع خطا استفاده شد. نتایج نشان داد که روش رگرسیون انطباقی چندمتغیرۀ اسپیلاین با داشتن خطای میانگین مربعات باقی‌مانده‌ها داده‌های آموزشی برابر با 1628/0، R2 داده‌های آموزشی برابر با 8932/0، درصد پیش‌بینی درست نقاط آتش آزمایشی نزدیک به 94 درصد، درصد پیش‌بینی درست نقاط غیرآتش آزمایشی نزدیک به 88 درصد و توزیع مناسب‌تر خطا عملکرد بهتری نسبت به روش دیگر دارد. این امر در واقع نشان‌دهندۀ مدل‌سازی دقیق‌تر یک روش محلی در مقایسه با یک روش غیرمحلی است. به همین دلیل نقشۀ ریسک تهیه‌شده با رگرسیون انطباقی چندمتغیرۀ اسپیلاین اعتمادپذیری بیشتری از روش دیگر دارد. در نهایت با استفاده از نقشۀ ریسک این روش مناطق پرریسک شناسایی شدند. ویژگی این مناطق شامل فاصلۀ کم تا مناطق مسکونی و راه، دارای خاک غنی از مواد عالی، دمای به‌نسبت زیاد و ارتفاع کم بود.